Huurders en lage inkomens de dupe van hogere energiekosten
De energierekening stijgt in 2019 behoorlijk. Het jaartarief gaat naar schatting gemiddeld zelfs met ruim 300 euro omhoog, wat vooral komt door de verhoogde belasting op gas die onderdeel is van het klimaatbeleid. Iedereen gaat het merken, maar lagere inkomens en huurders worden het hardst geraakt.
Gemiddeld betaalt een huishouden komend jaar 327 euro meer aan energiekosten, concludeerde vergelijkingssite Pricewise begin december. Dat is een stijging van 17 procent ten opzichte van half 2018.
"Mensen zijn erg verrast over hun nieuwe maandtarief, dus krijgen we veel vragen", zegt Joyce Donat van de Consumentenbond. "We horen over excessen van 720 euro extra per jaar."
"De sterke tariefstijging is voor iedereen vervelend, maar vooral voor de mensen die al moeite hebben met hun energierekening", aldus Donat.
Dat betoogt ook huurdersbelangenvereniging de Woonbond. "Vooral huurders en mensen met lagere inkomens vallen in die groep. De energierekening eet sowieso al een groot deel van hun inkomen op", aldus woordvoerder Marcel Trip.
"Huurders maken zich zorgen omdat ze de rekening steeds verder zien stijgen, terwijl ze zelf niet gaan over het verduurzamen van hun woning", vertelt Trip. De Woonbond opende afgelopen september het Meldpunt Energiealarm en heeft inmiddels ruim zevenhonderd meldingen van bezorgde huurders ontvangen.
"Maar liefst 44 procent van de mensen die zich bij ons meldt, heeft nog enkel glas. Zelfs 80 procent geeft aan een slecht geïsoleerde woning te huren", aldus de Woonbond. Het zijn daarmee woningen met een laag energielabel, waarbij de rekening hoe dan ook hoog uitvalt.
De belasting op gas doet daar nog eens een schep bovenop. "Juist deze groep mensen is ook de komende jaren nog afhankelijk van gas", aldus Trip. "Het is niet vreemd om gas meer te beprijzen, want het is duidelijk: we moeten van het gas af. Maar dan moet je wel rekening houden met de lage inkomens."
De melders betalen gemiddeld 615,68 euro huur en zien voor komend jaar al een gemiddelde stijging van de energierekening van 147,60 euro.
Rechtvaardigheid van het klimaatbeleid
Onderzoeksbureau CE Delft onderzocht in 2017 de rechtvaardigheid van het Nederlandse klimaatbeleid en concludeerde dat minder bedeelde huishoudens een steeds groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan energie. Van alle inkomensgroepen spannen zij de kroon.
In 2017 was de laagste inkomensgroep 5,1 procent van het inkomen kwijt aan energie, in 2030 en 2050 loopt dat naar verwachting respectievelijk op tot 10,2 en 17,1 procent. Ter vergelijking: de hoogste inkomens zijn respectievelijk 1,5 procent, en naar verwachting 3,5 en 5,7 procent van het inkomen aan energiekosten kwijt.
"Het is de vraag in hoeverre de lasten van het klimaatbeleid nog draaglijk blijven voor huishoudens met lagere inkomens", besluiten de onderzoekers.
Verduurzaming afdwingen bij verhuurder
De Woonbond pleit er dan ook voor dat mensen minder afhankelijk worden van hun verhuurders. "We willen een nieuwe initiatiefwet die het mogelijk maakt om verduurzaming bij verhuurders af te dwingen, want zij zijn uiteindelijk degenen die de rekening betalen."
Zo'n wet is er al, maar die is volgens Trip sterk verouderd. "Op dit moment kun je er een cv-ketel mee afdwingen volgens de standaarden van zo'n twintig jaar geleden."
Op de website van de bond is een voorbeeldbrief te vinden voor de huidige regeling. Hierop kunnen huurders hun situatie, klachten en oplossing invullen. Als ze vervolgens enkele offertes toevoegen, kunnen ze het verzoek tot verduurzaming indienen.
"Wat ons betreft moeten er zonnepanelen bijkomen. Die zijn inmiddels redelijk makkelijk terug te verdienen. Verder hoort ook het isoleren van de woning erbij, waaronder het aanpakken van enkel glas", aldus de Woonbond-woordvoerder.
Bijna de helft van de consumenten controleert de jaarrekeningZie ook: 'Consument bewuster van verschillen tussen energieleveranciers'
Overstappen van energieleverancier helpt altijd
Kunnen mensen zelf nog iets doen als ze een hoog tarief voorgeschoteld krijgen? Donat raadt aan in elk geval contact op te nemen met de huidige leverancier. "Vraag hoe ze aan het nieuwe bedrag komen, zeker als het wel erg hoog is als je het naast je verbruikskosten van afgelopen jaar legt", aldus de woordvoerder.
"Wij hebben zelfs het idee dat energieleveranciers hoog inzetten, en dat er dus wel iets van het bedrag af kan", stelt Donat.
“Overstappen zal niet hét verschil maken, maar zal altijd iets schelen”
Joyce Donat, Consumentenbond
Ook overstappen is raadzaam. "Kijk hoelang je al bij je energieleverancier zit. Als je er bijvoorbeeld al twintig of dertig jaar bij zit, kun je ondanks de prijsstijgingen nog geld besparen door over te stappen."
"Als je elk jaar vergelijkt of overstapt, kun je optimaal gebruikmaken van welkomstkortingen", aldus Donat. "Overstappen zal niet hét verschil maken, maar zal altijd iets schelen."
Door: NU.nl/Gea Bruinsma 25-12-2018
